Ziektebeeld
Burn-out

Lichamelijke burn-out klachten

• Extreme vermoeidheid


• Slaapproblemen


• Hoofdpijn


• Maagpijn


• Darmklachten


• Duizeligheid

Psychische burn-out klachten

• Piekeren


• Erg moeilijk kunnen ontspannen


• Je opgejaagd voelen


• Prikkelbaarheid


• Somberheid


• Huilbuien


• Lusteloosheid


• Niet meer kunnen genieten van dingen


• Angstklachten


• Slechte concentratie, vergeetachtigheid


• Gebrek aan zelfvertrouwen


• Schuldgevoelens

Bij een burn-out ben je opgebrand. Je lichaam en je geest voelen totaal uitgeput. Een burn-out komt doordat je voor een lange tijd veel stress ervaart, die steeds erger wordt.

Stress is ongezond als je te lang spanning voelt en je geen tijd kunt of wilt nemen voor ontspanning. Die spanning kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld door veel eisen

vanuit je werk, school, in je persoonlijk leven of een combinatie hiervan. Veelvoorkomende situaties die helpen bij het ontstaan van een burn-out zijn:

• Werkdruk: Je staat voor een lange tijd onder druk om aan deadlines te voldoen, je hebt veel verantwoordelijkheid en je maakt lange dagen.


• Weinig controle: Je hebt het gevoel dat je weinig of geen controle hebt over de dingen die je moet doen en de tijd die je daarvoor hebt. Dit geeft je het gevoel van machteloosheid.


• Weinig ondersteuning: Weinig sociale steun op je werk of in je privéleven kan ervoor zorgen dat je denkt er alleen voor te staan.


• Geen rust nemen: Als je steeds meer werkt en geen tijd neemt voor ontspanning, leidt dit tot uitputting.


• Onduidelijke verwachtingen: Als de verwachtingen van je omgeving, zoals je werk of familie, niet realistisch of onduidelijk zijn, zorgt dat voor veel onzekerheid en frustratie.

Persoonlijkheid

Of iemand een burn-out krijgt, hangt af van de persoon en van de situatie. De situatie alleen is niet doorslaggevend. Zeker zo belangrijk is de vraag hoe iemand tegen die situatie aankijkt en ermee omgaat. Dit heeft alles te maken met persoonlijkheid: iedereen reageert anders op stress. Een reorganisatie op het werk kan de ene persoon bijvoorbeeld veel spanningsklachten geven, terwijl een ander zich er niet druk om maakt.

Andere factoren

Een andere risicofactor voor het krijgen van een burn-out is als omstandigheden zich opstapelen. Bijvoorbeeld: op je werk is een reorganisatie aan de gang waar je veel spanning van hebt. Dan wordt thuis je kind erg ziek. En dan gaat ook nog het dak lekken. Zo’n combinatie van spanningen kan je dan te veel worden. Of deze situatie werkelijk voor overbelasting zorgt, ligt ook aan de invloed die je zelf op de situatie kan hebben. Of het gevoel invloed te kunnen hebben op de situatie.

Denk je dat je last hebt van een burn-out? Ga dan als eerst naar je huisarts of je bedrijfsarts. Deze stelt vast of je een burn-out hebt. Een burn-out valt gelukkig goed te behandelen. Wanneer je goed rust neemt, zullen je klachten uiteindelijk vanzelf verminderen.

De volgende activiteiten kunnen je helpen bij het herstellen van een burn-out:

Breng je stress in kaart

Om herhaling te voorkomen, is het erg belangrijk om voor jezelf in kaart te brengen welke omstandigheden tot zoveel stress hebben geleid.

• Neem je teveel hooi op je vork?


• Ervaar je problemen op je werk?


• Wil je alles altijd perfect doen?

Misschien is het een combinatie van meerdere factoren. Als je weet wat je klachten veroorzaakt, kun je daar een passende oplossing bij zoeken. Je huisarts, een bedrijfsarts of een psycholoog kan je hierbij helpen.

Cognitieve gedragstherapie

Als na zes weken je klachten niet minder zijn, kan je kiezen voor een behandeling. Bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie. Bij cognitieve gedragstherapie onderzoek je hoe je gedachten samenhangen met je gevoelens en gedrag. Je leert hoe je gedachten, die je ongewenste gevoelens geven, om kunt buigen naar gedachten die je wel gewenste gevoelens geven.

Beweeg

Bewegen helpt voor je mentale gezondheid.

Geen medicijnen

Medicijnen zijn meestal geen onderdeel van de behandeling van een burn-out. Deze worden hooguit twee weken voorgeschreven wanneer je veel last hebt van symptomen die je hinderen in je functioneren, zoals slaapproblemen.

Je wilt je naaste graag helpen, en praten over de overspannenheid, maar dat is niet altijd even gemakkelijk. Bijvoorbeeld omdat je bang bent de verkeerde dingen te zeggen. Enkele tips voor het starten van een goed gesprek:

• Wees voorzichtig met tips en adviezen: Pas op met ongevraagd advies. Grote kans dat je partner of naaste die zelf ook al bedacht heeft. Bijvoorbeeld als je zegt dat het goed zou zijn wanneer hij of zij eens een rondje gaat wandelen buiten. Je naaste heeft heus ook al eens bedacht of gelezen dat dit goed is voor de mentale gezondheid, maar misschien kan hij of zij het nu niet opbrengen vanwege energiegebrek. Het gevolg: je partner of naaste voelt zich schuldig dat hij of zij zoiets kleins nu niet kan.


• Geef je twijfels aan over hetgeen je wilt zeggen: Twijfel je of je iets wel of niet kunt zeggen of vragen? Geef dit dan aan en praat met wat voorzichtigheid. Dan neemt de ander je het waarschijnlijk een stuk minder kwalijk, wanneer je iets zegt wat een beetje onhandig is.


• Vraag naar de behoeften: Geef aan dat je om je naaste geeft en dat je er voor hem of haar wilt zijn. En vraag wat je kunt doen en waar die persoon behoefte aan heeft. Geeft hij of zij aan dat je even niks kunt doen? Accepteer dit dan ook. Geef je naaste de ruimte en vraag na een tijdje opnieuw of je ergens mee kunt helpen.


• Laat de persoon die overspannen is weten dat je er altijd voor hem of haar bent en dat hij of zij altijd bij je terecht kan om te praten. Bied een luisterend oor;


• Kijk samen naar een behandeling die aanspreekt.


• Veroordeel je partner of naaste niet, maar benoem juist wat hij of zij heel goed doet. Bijvoorbeeld dingen die bijdragen aan herstel: zoals tijd nemen voor zichzelf, wandelen of sporten.


• Onderneem samen ontspannende activiteiten, als je naaste daarvoor openstaat. Onderzoek wat jullie leuk vinden om samen te doen;


• Neem dingen niet te persoonlijk op. Vermoeidheid en prikkelbaarheid zorgen ervoor dat je naaste soms wat heftiger reageert dan normaal. Probeer in gedachten te houden dat het niet altijd persoonlijk bedoeld is;


• Bewaak altijd je eigen grenzen. Als je dingen overneemt van de ander om hem of haar te ondersteunen, let dan ook goed op je eigen stressniveau. Ontspan voldoende en blijf ook dingen voor jezelf doen. Zonder je partner of naaste.


• Praat ook met andere vrienden of familie over je eigen problemen, of over de situatie thuis. Dat lucht op.