Ziektebeeld
Angststoornis

Klachten die veel voorkomen bij een angststoornis zijn:​​​​​​​
• Hoofdpijn
• Buikpijn
• Problemen met slapen
• Geen zin in eten
• Problemen met je concentratie
• Een bang voorgevoel
• Bezorgdheid
• Prikkelbaar
• Nervositeit en zenuwen
• Spanning en onrust

Welke symptomen horen bij een angstaanval?
Tijdens een angst- of paniekaanval zijn de lichamelijke klachten die het meest voorkomen:

• Hartkloppingen

• Pijn of een beklemd gevoel op de borst (sommige mensen denken dat ze een hartaanval krijgen)

• Zweten

• Ademnood of het gevoel hebben dat je stikt

• Duizeligheid of het gevoel hebben flauw te vallen

• Trillen

• Misselijkheid en diarree

• Een doof gevoel of tintelingen in armen en benen

• Een gevoel van onwerkelijkheid, alsof je naar een film kijkt

• Angst om de controle te verliezen

• Snel en hijgend ademen, tintelingen in het lichaam, prikkels rondom de mond (hyperventilatie)

Heb je het vermoeden dat je last hebt van een angststoornis? Ga dan naar je huisarts. De huisarts kan je doorverwijzen naar een psycholoog, psychotherapeut, psychiater of een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (ggz). Vraag naar een hulpverlener die ervaring heeft met de behandeling van angstklachten. Er bestaan in Nederland ook gespecialiseerde poliklinieken en klinieken voor mensen met angststoornissen.

Een angststoornis ontstaat door een combinatie van biologische, sociale en psychische factoren. Zo'n 29% van de Nederlanders krijgt in het leven te maken met een angststoornis. 
Angststoornissen komen in bepaalde families meer voor dan in andere. Dat heeft te maken met erfelijkheid, maar ook met opvoeding. Een angststoornis begint vaak na een ingrijpende gebeurtenis zoals bij een:

• Sterfgeval
• Ernstige ziekte
• Verhuizing
• Ontslag
• Huwelijk
• Geboorte van een kind

Ook persoonlijke eigenschappen zijn van invloed of iemand wel of niet een angststoornis krijgt. Voorbeelden van dit soort eigenschappen zijn: slecht voor jezelf opkomen, moeilijk gevoelens kunnen uiten, of de neiging hebben problemen en conflicten uit de weg te gaan.

Door je angststoornis te laten behandelen, leer je datgene waarvoor je bang bent niet langer te vermijden. Zo neemt de angstklachten af en leer je je angsten te overwinnen.

Cognitieve gedragstherapie
De behandeling die over het algemeen de voorkeur heeft bij angststoornissen is cognitieve gedragstherapie. Tijdens cognitieve gedragstherapie praat de behandelaar met je over:

• je klachten,
• de mogelijke oorzaken,
• de situaties waarin je angst en paniek voelt,
• de gedachten die je daarbij hebt.

Je krijgt oefeningen mee. Het is in de behandeling van angst belangrijk om juist datgene op te zoeken waar je bang voor bent. Dit heet 'exposure' ofwel blootstelling aan jouw angst. De behandelaar is nauw betrokken bij het opstellen van het exposureprogramma en houdt in het gaten of dit goed gaat.

Ontspanningsoefeningen
Ook ademhalings- en ontspanningsoefeningen kunnen helpen de angst leren beheersen.

Bewegen en sporten
Bewegen of sporten als je last hebt van angstklachten kan je helpen te kalmeren, je af te leiden en het verlaagt de spanning in je lijf. Ook heeft het een goede invloed op je hersenen.

Medicatie bij een angststoornis
De belangrijkste medicijnen die bij angststoornissen worden voorgeschreven zijn antidepressiva. Toch is het beter om eerst te starten met een psychologische behandeling, zoals cognitieve gedragstherapie. Een groot voordeel van psychologische behandeling is dat er na het afronden van de behandeling minder kans is dat je klachten terugkomen. Dan heb je namelijk een manier geleerd om hier zelf mee om te gaan.

Informeer jezelf

Door meer te weten over angst en angststoornissen begrijp je beter waarmee je familielid te maken heeft. Dit begrip maakt dat je je beter kan inleven in wat de ander voelt en ervaart. Lees over de soorten angststoornissen om beter te kunnen herkennen welke soort angststoornis je naaste heeft. Je begrijpt beter waardoor de angst wordt getriggerd en waarom je man, vrouw of dierbare bijvoorbeeld irrationeel kan handelen.

Leer een angstaanval herkennen


Leer de signalen van een angstaanval herkennen, zodat je merkt wanneer je naaste dit heeft. Vraag ook concreet wat je dan kunt doen. Wat vindt je familielid fijn?

Je bent geen hulpverlener


Als man, vrouw of naaste van een persoon met een angststoornis kan je rol helpend zijn, maar je bent geen hulpverlener. Je bent tot steun door je aanwezigheid of door de dingen die je doet of zegt, maar het blijft een informeel en gelijkwaardig contact. Realiseer je dat je niet de positie en gereedschappen van een professionele hulpverlener hebt. Je hulp als familielid is belangrijk maar kan ook beperken juist omdát jullie een relatie hebben.

Erken de angst


Erken dat je naaste de angst ervaart. Vaak begrijpen mensen zelf ook niet waarom ze zo bang zijn; het gevoel speelt zich af op onbewust niveau. Adviezen geven helpt meestal niet en kan zorgen voor afstand tussen jullie. Vermijd ook discussies over de angst; die lopen op niets uit.

Ga niet mee in de angst van de ander

Als je gesteld bent op iemand gebeurt het snel dat je meegaat in diens stemming. Zoals je blij wordt van iemand die vrolijk is, word je minder energiek van iemand die verdrietig is. Zo heeft de angst die je man of vrouw voelt effect op jou. Blijft goed waarnemen wat jij zelf voelt als je man of vrouw vertelt over zijn of haar angst. Als jij geen angst voelt, ga dan ook niet mee in de angst van je naaste.

Geef je eigen grenzen aan

Een angststoornis is vaak hardnekkig. Als je man, vrouw of dierbare eenmaal een stoornis heeft ontwikkeld, duurt het vaak geruime tijd voordat hij of zij ermee kan leven, of er vanaf is. Help je zodanig veel dat je jezelf wegcijfert, dan is dat geen duurzame strategie. Wanneer je jezelf langdurig op de tweede plaats zet, ontwikkel je zelf ook klachten! Voel dus waar je grenzen liggen en geef die aan. In een rustig gesprek leg je het uit. Dit geeft duidelijkheid aan je man, vrouw of naaste; wat op zich ook helpend is. Vraag en accepteer zelf ook hulp als dit nodig is.

Doe plezierige activiteiten samen

Een angststoornis drukt vaak een nare stempel op de relatie. Het is van belang om samen ook luchtigheid en plezier te blijven hebben. Ga er eens samen voor zitten en maak een lijstje van dingen die jullie leuk vinden om te doen. Plan er gelijk een paar in de agenda. Ontspanning is belangrijk voor jullie allebei.

Wat kan je doen als je familielid een paniekaanval heeft?

• Kalmeer je familielid en leidt de aandacht af van de angst. Ga bijvoorbeeld wandelen en kijk wat jullie allemaal om je heen zien. Een ademhalingsoefening werkt vaak ook goed.

• Bagatelliseer de angst van de ander niet, want een paniekaanval voelt erg naar voor degene die hem heeft. Ook al is er in jouw beleving niks aan de hand; de angst voelt levensecht.